Thanh Hà có các con sông lớn như sông Thái Bình (ở phía Tây Nam), sông Rạng, sông Văn Úc (ở phía Đông Bắc) bao bọc quanh tạo nên các tuyến giao thông đường thuỷ rất quan trọng; các sông Gùa, sông Hương là các chi lưu của sông Thái Bình chảy xuyên dọc giữa huyện. Từ các con sông lớn, có các sông, ngòi nhỏ chạy len lỏi vào tận các thôn, xã tạo thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và là hệ thống giao thông thuỷ quan trọng.
Huyết mạch giao thông bộ của huyện là Đường 390 chạy từ Ngã Ba Hàng (Quốc lộ 5) qua huyện lỵ xuôi xuống cầu Hợp Thanh (Bắc qua sông Gùa), cắt ngang qua Cao tốc Hà Nội - Hải Phòng sang Quốc lộ 10.
Mảnh đất Thanh Hà xa xưa là biển cả mênh mông, trải qua hàng vạn năm, được phù sa sông Thái Bình và sông Kinh Thầy bồi đắp đã thành đồng bãi phù sa châu thổ. Đầu Công nguyên nhà Hán đô hộ, Thanh Hà lúc đó có tên huyện là Câu Lậu (gồm Nam Thanh Hà, Tây An Lão và 1/3 huyện Tiên Lãng - Hải Phòng). Đến đầu thế kỷ VI, Thanh Hà đã có nhiều cụm dân cư ở tập trung thành xóm trại; lớn hơn là các trang.
Hiện nay, sau khi điều chỉnh địa giới hành chính và sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã theo Nghị Quyết 788/NQ-UBTVQH14 ngày 16/10/2019 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; huyện còn 19 xã, 1 thị trấn với 89 thôn khu dân cư (xã Quyết Thắng và Tiền Tiến chuyển về Thành phố Hải Dương; nhập các xã An Lương, Phượng Hoàng thành xã An Phượng, các xã Hợp Đức, Trường Thành, Thanh Bính thành xã Thanh Quang).