Ngay từ khi mới thành lập, Đảng ta đã đặc biệt coi trọng công tác dân vận và khẳng định: Sức mạnh của cách mạng ở nơi dân; Đảng phải dựa vào dân để làm cách mạng. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Lực lượng của dân rất to. Việc dân vận rất quan trọng. Dân vận kém thì việc gì cũng kém. Dân vận khéo thì việc gì cũng thành công”. Muốn cách mạng thành công thì Ðảng phải vững mạnh, phải dựa vào dân, gần dân, trọng dân, hiểu dân, có trách nhiệm với dân, đồng thời tổ chức vận động nhân dân tham gia và lãnh đạo nhân dân thực hiện những chủ trương, đường lối của Đảng, đáp ứng nguyện vọng, lợi ích thiết thực vì nhân dân.

 

Trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, có cả thời cơ và thách thức đan xen, công tác dân vận của Đảng phải không ngừng đổi mới theo hướng thiết thực, sáng tạo, hướng đến mục tiêu đồng thuận trong các tầng lớp nhân dân, phát huy sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng, Nhà nước và mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân dân. Để thực hiện tốt các nội dung trên, cần phải tăng cường công tác đối thoại, lắng nghe và giải quyết kịp thời những kiến nghị, đề xuất của nhân dân ngay từ cơ sở, nhất là thực hiện tiếp xúc, đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân.

 

Để thực hiện tốt công tác dân vận trong tình hình mới, ngay từ đầu nhiệm kỳ 2015-2020, Ban Dân vận Tỉnh ủy đã tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Quyết định số 1363-QĐ/TU, ngày 15/01/2015 về Quy chế tiếp xúc, đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền các cấp với nhân dân. Đến nay, việc thực hiện Quy chế tiếp xúc, đối thoại được các cấp ủy đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện đã đi vào nền nếp, góp phần tăng cường và đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy đảng, hoạt động quản lý điều hành của chính quyền, có thêm thông tin để kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đang diễn ra ở cơ sở; đồng thời phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội và quyền làm chủ của nhân dân; nâng cao trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, các cơ quan, đơn vị trong thực thi công vụ, đảm bảo tính dân chủ, công khai, khách quan, minh bạch.

 

Trong 5 năm qua, hệ thống dân vận các cấp đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể chủ động nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân để tổng hợp ý kiến, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở tổ chức tiếp xúc, đối thoại với nhân dân trên 2000 cuộc, với gần 20.000 lượt ý kiến, kiến nghị của cán bộ và nhân dân về các nhóm vấn đề được nhân dân quan tâm nhiều hiện nay như: Công tác xây dựng Đảng, chính quyền; lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, xây dựng nông thôn mới; lĩnh vực bảo vệ môi trường, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế; lĩnh vực an ninh và trật tự an toàn xã hội; thực hiện chế độ chính sách đối với người có công, đối tượng bảo trợ xã hội; giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo ... Đa số các ý kiến, kiến nghị của nhân dân đã được người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trực tiếp trả lời hoặc chỉ đạo, yêu cầu các cơ quan chức năng trả lời, giải quyết làm rõ tại hội nghị. Đối với các ý kiến, kiến nghị phức tạp, liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành chưa được trả lời tại hội nghị, đã được người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền ban hành thông báo phân công các cơ quan, đơn vị chức năng giải quyết kịp thời.

 

Hoạt động tiếp xúc, đối thoại với nhân dân trong những năm qua đã mang lại hiệu quả rõ nét, giúp cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và các chủ trương của cấp ủy, quy định của địa phương; đồng thời lắng nghe tâm tư, nguyện vọng và ý kiến tham vấn của nhân dân. Các hội nghị tiếp xúc, đối thoại đã tạo được không khí dân chủ, hài hòa, cởi mở, gắn bó trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân. Trên cơ sở tiếp thu ý kiến phản ánh của các tầng lớp nhân dân, kịp thời đánh giá rút kinh nghiệm, phát hiện những hạn chế, thiếu sót để xây dựng, điều chỉnh, bổ sung những quy định, chính sách cho phù hợp với tình hình thực tế. Người dân được bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, hiến công, hiến kế, góp ý, phản ánh, kiến nghị với tinh thần xây dựng tích cực. Nhiều vấn đề về tư tưởng, dư luận xã hội, những vấn đề còn khúc mắc trong nhân dân được quan tâm nắm bắt và từng bước giải quyết ngay từ cơ sở, trong đó có nhiều vấn đề bức xúc, nổi cộm. Nhiều chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, các quy định của địa phương; các chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội được tuyên truyền sâu rộng đến các tầng lớp nhân dân và nhận được sự đồng thuận, ủng hộ cao của đông đảo các tầng lớp nhân dân, góp phần ổn định tình hình ở địa phương, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và củng cố vững chắc mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân.

 

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện tiếp xúc, đối thoại với nhân dân ở một số địa phương cơ sở chưa đạt hiệu quả như mong muốn, một số tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị chính đáng của người dân, trong đó có những vấn đề bức xúc chưa được cấp có thẩm quyền quan tâm giải quyết triệt để, đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng đơn thư khiếu kiện vượt cấp, cá biệt có nơi trở thành các điểm nổi cộm, phức tạp. Một số nơi thực hiện tiếp xúc, đối thoại còn mang tính hình thức; có địa phương người đứng đầu còn ngại, né tránh tiếp xúc, đối thoại ở những nơi có nổi cộm, bức xúc; còn tư tưởng trông chờ, ỷ nại vào sự trả lời, giải quyết của cấp trên. Việc kết luận hội nghị còn chung chung, chưa rõ trách nhiệm của cơ quan, đơn vị và thời gian giải quyết các kiến nghị chính đáng của nhân dân. Cùng với đó, một số người dân còn có ý kiến, kiến nghị nặng về lợi ích cá nhân, không mang tính đại diện những nguyện vọng chính đáng mà đại đa số nhân dân mong muốn.

 

Trong Báo cáo chính trị trình tại Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương lần thứ XVII đã định hướng công tác dân vận trong nhiệm kỳ 2020-2025 như sau: ”Đổi mới công tác dân vận theo hướng thiết thực, sáng tạo, hướng đến mục tiêu đồng thuận, củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đối với công tác dân vận của hệ thống chính trị, nhất là các cơ quan khối chính quyền trong việc thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tập trung hướng về cơ sở, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị, chuyên môn của từng địa phương, cơ quan, đơn vị; phát huy quyền làm chủ và sức sáng tạo của nhân dân trong tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, quản lý nhà nước, quản lý xã hội; nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền. Tiếp tục thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; tăng cường công tác đối thoại, lắng nghe và giải quyết kịp thời những đề xuất, kiến nghị của nhân dân ngay từ cơ sở.”

 

Để thực hiện tốt hơn công tác tiếp xúc, đối thoại, lắng nghe và giải quyết kịp thời những kiến nghị, đề xuất của nhân dân ngay từ cơ sở, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII đề ra, Ban Dân vận Tỉnh ủy xin đưa ra một số kinh nghiệm như sau:

 

Một là, cấp ủy, chính quyền các cấp tiếp tục quán triệt mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của Quy chế tiếp xúc, đối thoại của người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền các cấp với nhân dân; tăng cường tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại theo chuyên đề, lựa chọn địa bàn có những vấn đề còn vướng mắc, khó khăn để tập trung giải quyết. Đối với các địa phương, cơ sở có dấu hiệu phát sinh những yếu tố phức tạp, nổi cộm thì người đứng đầu cấp ủy, chính quyền chủ động đối thoại, để giải quyết kịp thời những ý kiến, kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của nhân dân ngay tại cơ sở.

 

Hai là, tăng cường công tác phối hợp giữa các ban, ngành, cơ quan, đơn vị, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong việc nắm tình hình, tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân để tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu chuẩn bị các nội dung liên quan, các điều kiện cần thiết cho các cuộc tiếp xúc, đối thoại và trả lời ý kiến, kiến nghị của nhân dân theo chức năng, nhiệm vụ được phân công. Nêu cao vai trò trách nhiệm người đứng đầu trong việc chỉ đạo giải quyết kịp thời các ý kiến, kiến nghị chính đáng của nhân dân trước, trong và sau hội nghị tiếp xúc, đối thoại đảm bảo về thời gian và chất lượng nội dung giải quyết.

 

Ba là, tại các nơi có vấn đề phức tạp, nổi cộm, cần làm tốt công tác dự báo tình hình để tiến hành tổ chức đối thoại. Trong quá trình xử lý, giải quyết, nhất thiết phải có sự lãnh đạo thống nhất của cấp ủy. Phát huy vai trò và xác định rõ trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị, người đứng đầu trong hệ thống chính trị để thống nhất về phương hướng, biện pháp đồng bộ, tập trung chỉ đạo xử lý, giải quyết ngay tại cơ sở, không để khiếu kiện vượt cấp gây phức tạp tình hình, trở thành điểm nóng.

 

Bốn là, thực hiện tốt công tác dân vận chính quyền gắn với cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính. Tập trung chỉ đạo tháo gỡ những bất cập về cơ chế, chính sách, nhất là chính sách trong bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tái định cư, phương án hỗ trợ ổn định đời sống người dân khi bị thu hồi đất; chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp giải quyết dứt điểm các đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài của công dân.

 

Năm là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc các cơ quan được giao nhiệm vụ xem xét, giải quyết các ý kiến, kiến nghị của nhân dân theo kết luận của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền tại Hội nghị tiếp xúc, đối thoại, đảm bảo về tiến độ thời gian, chất lượng. Thông qua đó, tăng cường củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, tạo sự đồng thuận cao trong các tầng lớp nhân dân để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ của nghị quyết Đại hội Đảng các cấp đã đề ra.