Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế (BHXH, BHYT) là trụ cột chính trong hệ thống an sinh xã hội với nhiều chế độ ưu việt, trong thời gian qua, chính sách BHXH, BHYT của Việt Nam đã từng bước được hoàn thiện, hướng tới mở rộng phạm vi bao phủ, tạo cơ hội cho người lao động và toàn thể nhân dân trong việc tiếp cận, tham gia, thụ hưởng chế độ, nhằm đảm bảo an sinh xã hội và đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của mọi người dân, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị và phát triển kinh tế - xã hội.

 

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, 05 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 2015-2020, 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế -xã hội 2011-2020, chính sách BHXH, BHYT Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ trong thực tiễn, đạt nhiều kết quả nổi bật và được nâng lên một tầm cao mới.

 

Tại tỉnh Hải Dương trong những năm qua, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Hải Dương đã luôn quan tâm xây dựng, cụ thể hóa các chỉ tiêu trong nghị quyết của Đảng, của Chính phủ thành chương trình hành động, kế hoạch thực hiện, đồng thời chỉ đạo sát sao BHXH tỉnh phối hợp với ngành chức năng tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT. Đặc biệt là tăng cường đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phát triển mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN, công tác thu, giảm nợ đọng, hỗ trợ người cận nghèo, người thuộc hộ nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình, người cao tuổi từ 70 đến dưới 80, người thu gom rác thải tham gia BHYT, chỉ đạo thực hiện chỉ tiêu về BHYT toàn dân, BHXH toàn dân; cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp, người lao động và toàn thể nhân dân hoàn thiện các thủ tục tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT.

 

Chính sự vào cuộc tích cực, quyết liệt của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội, các đơn vị, doanh nghiệp và người lao động trên địa bàn tỉnh, nên trong 05 năm qua công tác thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh, đặc biệt là tỷ lệ phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT năm sau luôn tăng cao hơn năm trước, vượt chỉ tiêu giao, đặc biệt về lĩnh vực BHYT. Ước đến 31/12/2020 toàn tỉnh có số người tham gia BHXH là 378.887 người, chiếm 39,7% lực lượng lao động tham gia; trong đó nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm khoảng 3,17% lực lượng lao động trong độ tuổi; số người tham gia 345.000 người, chiếm khoảng 36,25% lực lượng trong độ tuổi lao động trong độ tuổi; vượt mục tiêu đề ra theo Nghị quyết 28-NQ/TW. Số người tham gia BHYT là: 1.712.000 người, đạt 90,25% tỷ lệ bao phủ dân số tỉnh, hoàn thành chỉ tiêu phát triển BHYT giai đoạn 2012-2020 tại Quyết định 1167/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, theo mục tiêu Nghị quyết 21/NQ-TW của Bộ Chính trị. Mặt khác, tỉnh đã có những chỉ đạo nghiêm việc giao và thực hiện dự toán chi khám, chữa bệnh BHYT cho các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh, đồng thời đã có những giải pháp quyết liệt giải quyết kịp thời các vướng mắc trong việc đảm bảo quyền lợi của người bệnh có thẻ BHYT. Cơ quan BHXH đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thực hiện giải quyết đúng, đủ chế độ BHXH cho người lao động; chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH cho các đối tượng đảm bảo (Hiện nay, BHXH tỉnh đang quản lý trên 96.500 người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH, đặc biệt đã giải quyết trên 1.000 người dân tham gia BHXH tự nguyện và hưởng chế độ hưu trí); Người dân đã tin tưởng và tự nguyện tham gia BHXH, BHYT để được hưởng các chính sách an sinh xã hội, nhất là chế độ hưu trí khi hết tuổi lao động. Có thể khẳng định mọi quyền lợi về BHXH, BHYT của người dân luôn được đảm bảo, quỹ BHXH, BHYT phát huy hiệu quả, chính sách BHXH, BHYT đã và đang đi vào cuộc sống của nhân dân tỉnh Hải Dương một cách thiết thực và hiệu quả nhất.

 

Tuy nhiên việc phát triển đối tượng tham gia BHXH, BH thất nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng lao động tại địa phương; tỷ lệ người dân tham gia BHYT tuy đạt 90% nhưng chưa bền vững (Hiện nay tỉnh hỗ trợ từ ngân sách địa phương cho một số nhóm đối tượng tham gia BHYT đến hết năm 2020 và một số đến hết năm 2025). Tình hình dịch bệnh Covid-19 toàn cầu dẫn đến việc sản xuất, kinh doanh của một số doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, thậm chí bị đình trệ, dừng hoạt động dẫn đến tình trạng nợ BHXH, BHYT kéo dài…. Một bộ phận người dân do đời sống khó khăn, nhận thức còn hạn chế hoặc còn nhầm lẫn giữa chính sách BHXH với các loại hình bảo hiểm thương mại khác nên chưa tham gia. Điều này ảnh hưởng nhiều đến quyền lợi của người lao động và nhân dân ảnh hưởng trực tiếp đến công tác phát triển BHXH, BHYT trong giai đoạn hiện nay.

 

Giai đoạn 2020-2025, triển khai Nghị quyết Đại hội Trung ương Đảng XIII, Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương lần thứ XVII trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất nhanh, phức tạp, khó dự báo; đất nước ta nói chung, tỉnh Hải Dương nói riêng đứng trước nhiều thuận lợi, thời cơ đan xen với những khó khăn, thách thức, nhiều vấn đề mới đặt ra phải giải quyết; cán bộ, đảng viên và nhân dân tỉnh nhà đặt kỳ vọng vào những quyết sách đúng đắn, mạnh mẽ của Đảng để đưa tỉnh Hải Dương phát triển nhanh, bền vững. Về phía cơ quan BHXH tỉnh - đơn vị được giao nhiệm vụ triển khai thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT, xin được đề xuất một số giải pháp tăng tỷ lệ người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Hải Dương như sau:

 

1. Tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về BHXH, BHYT để cán bộ, đảng viên, nhân dân hiểu rõ sự cần thiết, vai trò, lợi ích, ý nghĩa của chính sách BHXH, BHYT tạo sự đồng thuận, thống nhất tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT. Chú trọng công tác tuyên truyền, vận động, thực hiện BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình để người dân biết tham gia, nhằm đảm bảo an sinh lâu dài bền vững.

 

2. Để hoàn thành mục tiêu nhiệm kỳ 2020-2025 với tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia BHXH 55%, tỷ lệ bao phủ BHYT so với dân số tỉnh là 95% (vào năm 2025), đề nghị thực hiện giao chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH, BHYT cho các địa phương (cấp huyện, cấp xã); Có biện pháp biểu dương, khen thưởng kịp thời những đơn vị, tổ chức có thành tích tiêu biểu trong thực hiện tốt công tác BHXH, BHYT.

 

3. Tăng cường và nâng cao chỉ đạo công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, các hành vi trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi BHXH, BHYT, BHTN.

 

4. Hệ thống BHXH tỉnh:

- Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, từng bước thực hiện dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 trên tất cả các lĩnh vực BHXH, BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tham gia và thụ hưởng chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp.

- Chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức, các đơn vị tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách BHXH, BHYT đến với người lao động và nhân dân; phối hợp tổ chức rà soát, thống kê các nhóm đối tượng tiềm năng chưa tham gia BHXH, BHYT để có những cách thức tiếp cận để tuyên truyền, vận động cụ thể đối với từng nhóm đối tượng hiểu và tham gia BHXH tự nguyện và BHYT (tập trung vào một số nhóm đối tượng chưa tham gia BHXH như: người hoạt động không chuyên trách tại thôn, khu dân cư, chủ và thân nhân hộ buôn bán cá thể, tiểu thương, người buôn bán nhỏ, người làm nghề tự do, người nông dân.... để tuyên truyền, vận động).

- Tăng cường đào tạo, tập huấn hệ thống Đại lý thu BHXH, BHYT theo hướng chuyên nghiệp, lâu dài, là tuyên truyền viên tích cực tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT đến với đời sống của nhân dân.

 

5. Các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, các hội đoàn thể trong tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai có hiệu quả các Chỉ thị, Nghị quyết, kế hoạch thực hiện chính sách pháp luật về BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh; trên cơ sở các chỉ tiêu chủ yếu về phát triển BHXH, BHYT đã nêu trong Báo cáo chính trị nhiệm kỳ 2020-2025, cụ thể hóa thành nội dung chương trình, kế hoạch theo từng năm, nhằm hoàn thành các chỉ tiêu nhiệm vụ được giao theo tinh thần Nghị quyết số 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết 20-NQ/TW, Nghị quyết 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII, Nghi quyết số 68/2013/QH13 của Quốc hội, Nghị quyết 102/NQ-VP .

 

6. Đề nghị Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh tiếp tục xem xét có chính sách hỗ trợ người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình theo các nhóm đối tượng (tăng mức hỗ trợ tham gia BHYT cho người cao tuổi từ 60 đến dưới 80 tuổi; ngoài chính sách hỗ trợ của Nhà nước, tỉnh có chính sách hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện).

 

Trên đây là một số tham luận của tôi về một số giải pháp nhằm tăng tỷ lệ người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh, góp phần xây dựng và thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025.